علت زیاد خواب دیدن اموات: چرا مردگان را در خواب می‌بینیم؟
وقتی مرده‌ای را در خواب می‌بینیم، روح اوست یا تخیلات خود ما؟
برای پاسخ این سؤال ابتدا باید اندکی درباره ی‌خواب و حقیقت آن بحث کنیم.
خواب‌هایی که انسان می‌بیند، بردو قسم است: رؤیاهای صادقه، و خواب‌های پریشان. یا به تعبیر قرآن: “أضغاثُ أحلام”. در خواب‌های پریشان، مواردی است که قوه ی‌خیال انسان امور گوناگون و
بی ربطی را در کنار هم می‌چیند و مرور این تصورات در ذهن، به صورت یک مجموعه و
یک خواب نمایان می‌شود، در حالی که هیچ مضمون و محتوای صحیحی ندارد. نظیر این امر
حتی در بیداری نیز برای انسان رخ می‌دهد که به آن خیال پردازی می‌گویند و اکثر خواب های
انسان‌های عادی‌ای که دغدغه‌های دنیوی یشان فراوان است، از این قسم است. (1)
اما خواب‌های دیگر نیز هست که می‌توان آنها را خواب‌های واقعی و رؤیای صادقه نامید که
محور بحث اصلی ما هستند. در واقع، ابتدا این تقسیم بندی بیان شد تا متوجه باشیم که شاید دیدن
مرده‌ای در خواب، از سنخ خواب‌های پریشان باشد که هیچ واقعیتی ندارد. ما دراین بحث آن ها
را کنار می‌گذاریم و درباره ی‌رؤیاهای صادقه بحث می‌کنیم که آیا مرده به خواب ما می‌آید، یا
ما نزد مرده می‌رویم یا …؟
علل احتمالی زیاد خواب دیدن اموات:
احساسات و خاطرات: خواب دیدن اموات می تواند به دلیل احساسات و خاطرات شما از آنها باشد. اگر به تازگی عزیزی را از دست داده اید، دیدن او در خواب طبیعی است. خواب می تواند راهی برای پردازش غم و اندوه شما باشد.
نگرانی و اضطراب: خواب دیدن اموات می تواند به دلیل نگرانی و اضطراب شما باشد. اگر در زندگی خود با مشکلاتی روبرو هستید، ممکن است در خواب به دنبال راه حل یا راهنمایی از آنها باشید.
تلاش برای برقراری ارتباط: برخی معتقدند که اموات می توانند از طریق خواب با ما ارتباط برقرار کنند. اگر در خواب پیامی از عزیزانتان دریافت کردید، به آن توجه کنید.
تصادفی: گاهی اوقات، دیدن اموات در خواب تصادفی است و هیچ معنی خاصی ندارد.
عوامل روانشناسی: برخی از روانشناسان معتقدند که خواب دیدن اموات می تواند به دلیل مسائل حل نشده در زندگی شما باشد. دیدن آنها در خواب می تواند راهی برای مقابله با این مسائل باشد.
عوامل فیزیولوژیکی: برخی از عوامل فیزیولوژیکی مانند کمبود خواب، استرس و مصرف برخی داروها می تواند باعث خواب دیدن اموات شود.
علت زیاد خواب دیدن اموات
و دراین جا مطلب را بر اساس احادیث و توضیحات آیت الله حسینی تهرانی پی می‌گیریم:
از امام محمد تقی (علیه السلام) درباره ی‌حقیقت مرگ سؤال شد؟ ایشان فرمودند: “مرگ همین
خوابی است که هر شب به سراغ شما می‌آید، با این اختلاف که مدتش طولانی است و انسان از
این خواب بیدار نمی‌شود مگر در روز قیامت. ببینید خفتگانی که خواب می‌بینند و در آن حال
به انواع شادی‌های وصف ناپذیر، یا وحشت‌های بی‌حد و حصر دچار می‌شوند، چه اندازه
شادمان یا وحشت زده هستند. مرگ و احوالاتی که در آن حال برای انسان پیش می‌آید، به همین
گونه است. پس آماده مرگ شوید.” (2)
مرگ همین خوابی است که هر شب به سراغ شما می‌آید، با این اختلاف که مدتش طولانی است
و انسان از این خواب بیدار نمی‌شود مگر در روز قیامت
“این روایت صریح است بر این که خواب و مرگ یکی است، با این تفاوت که مرگ قدری عمیق
تر و سنگین‌تر و خواب، قدری سبک‌تر و سطحی‌تر است. پس می‌توان گفت: مرگ، خوابی
است سنگین و خواب، مرگی است سبک. تمام فلاسفه و حکمای بزرگ جهان، همان طور که در
باب حقیقت مرگ دچار حیرتند، تمامی حقایق و به اسرار خواب نیز دست نیافته‌اند.
فرقی که میان این دو می‌توان گذاشت این است که در خواب، بدن می‌افتد، اعمالی که بدن انجام
می دهد، سبک‌تر است، خون آرام‌تر می‌شود، اعصاب استراحت بیشتری دارند، حرکات قلب
و سایر اعضای داخلی آهسته‌تر و سبک‌تر می‌شود و …. اما در مواقع بیداری چنین نیست،
زیرا در حال خواب، روح علاقه ی‌خود را نسبت به بدن کم می‌کند، اما قطع علاقه نمی‌کند،
بلکه علاقه همچنان باقی است و به واسطه ی‌همین اندازه علاقه ی‌مختصر است که بدن اعمال
خود را انجام می‌دهد. اما در وقت مردن، روح علاقه ی‌خود را به کلی قطع می‌کند و به عالم
تجرد که همان عالم ملکوت اسفل و عالم مثال است، حرکت می‌کند و بدن به زمین می‌افتد، در
وقت مردن نیز روح به همان عالم یا به ملکوت اَعلی و عالم معنی حرکت می‌کند و بدن را باقی
می گذارد.
تفاوت مرگ و خواب
پس خواب، مرگ چند ساعته و مرگ، خواب دائمی و همیشگی است و به تعبیر پیامبر اسلام
(صلی الله علیه و آله): “والذی بعثنی بالحق لتموتن کما تنامون و یتبعثن کما تستیقظون”(3) و بین
مرگ چند سال، چند صد سال و چند هزار سال تفاوتی نیست. همان طور که بین خواب یک
دقیقه، یک ساعت، چند ساعت تفاوتی نیست. همین طور که درجات خواب انسان‌ها گوناگون
است، برخی خوابشان سبک و با صدای مختصری بیدار می‌شوند و بعضی خوابشان سنگین
است و با اصوات زیاد هم بیدار نمی‌شوند. همین طور مرگ برخی از انسان‌ها سبک و به
مجرد دعوت به سوی مقام عزّ ذوالجلال و قیامت کبری، زنده و بیدار می‌شوند و برخی
مرگشان سنگین است تا حدی که باید در صور دمیده شود تا جان‌ها بیدار و زنده شود. به عبارت
دیگر، می‌توان گفت که انسان در زندگی، خواب‌های موقت و کوتاهی می‌کند و سپس بیدار می
شود، ولی در حال مرگ، به خوابی طولانی می‌رود و سپس زنده و بیدار می‌شود.” (4)
پل ارتباطی این جهان و عالم غیب
چون چنین خواب هایی، پل ارتباطی این جهان و عالم غیب است، مشاهده و درک حقیقت آن،
شروطی دارد. اگر کسی می‌خواهد در عالم رؤیا حقایق را آن چنان که هستند، بفهمد و از
هدایت‌ها، اشارت‌ها و ارشادات آن عالم سود جوید، باید مراقبه داشته باشد و این مراقبه، با
مراقبت خود در عالم بیداری و رعایت آداب خواب که در روایات گفته شده است به دست می‌آید
پس می‌توان گفت: در رؤیاهای صادقه، انسان به نوعی وارد عالم مثال می‌شود و در واقع
شخص مرده را با بدن مثالی‌اش مشاهده می‌کند. چون این خواب نوعی شهود باطن است، به
همین دلیل برای فهم حقیقت آن، محتاج تأویل و تعبیر می‌باشد. در چنین خواب هایی، این نفس
شخص خوابیده است که به عالم مثال بالا می‌رود و انسان‌های دیگر، از جمله مردگان را
مشاهده می‌کند.
در پایان خوب است به این نکته ی‌اخلاقی نیز اشاره کنیم: “چون چنین خواب هایی، پل ارتباطی
این جهان و عالم غیب است، مشاهده و درک حقیقت آن، شروطی دارد. اگر کسی می‌خواهد در
عالم رؤیا حقایق را آن چنان که هستند، بفهمد و از هدایت‌ها، اشارت‌ها و ارشادات آن عالم سود
جوید، باید مراقبه داشته باشد و این مراقبه، با مراقبت خود در عالم بیداری و رعایت آداب خواب
که در روایات گفته شده است به دست می‌آید…..” (5)
پی نوشت‌ها:
1- علامه طباطبایی، ترجمه و تفسیر المیزان، ج11، ص256-254
2- شیخ صدوق، معانی الاخبار، ص289
3- علامه مجلسی، بحار الانوار، ج7، ص47
4- حسینی تهرانی، معاد شناسی، ج1، ص164-162
5- محمد شجاعی، خواب و نشانه‌های آن
